تمرین بدون سالن و صندلی/ اسپانسر می‌خواهیم اما نه به هر قیمتی

جارستان-ارکستر فیلارمونیک تهران پس از دوسال وقفه در اوایل مهرماه به همراه رهبر جوان این گروه در تالار وحدت تهران تازه‌ترین کنسرت خود را برگزار کرد. آرش گوران رهبر ارکستر فیلارمونیک تهران و پانیذ فریوسفی مدیر اجرایی این گروه از مشکلات این گروه می‌گویند.

اولین ارکستر فیلارمونیک تهران در سال ۱۳۳۲ به وسیله انجمن “ناسودبر” بنیان‌گذارده شد و پس از انقلاب اسلامی و مهاجرت تعدادی از اعضای انجمن فیلارمونیک تهران به خارج از کشور؛ فعالیت آن متوقف شد. ارکستر فیلارمونیک تهران حدود پانزده سال پیش دوباره فعالیتش را آغاز کرد اما هر از چندگاهی متوقف می‌شد و بعد دوباره ادامه پیدا می‌کرد تا اینکه آرش گوران رهبری این ارکستر را برعهده گرفت و امسال پس از دو سال سکوت با اجرای قطعاتی از  شوستاکوویچ، شِدرین و مارتینُو و همراهی «دیمیتری تکاچنکو» یکی از برترین نوازندگان ویولن اوکراینی در روزهای دوم و سوم مهرماه در تالار وحدت به صحنه رفت. آرش گوران رهبر ارکستر فیلارمونیک تهران و پانیذ فریوسفی از انتخاب رپرتوارها، کم‌کاری ارکستر فیلارمونیک، برنامه‌های آینده و مشکلات این گروه گفتند.

گوران با بیان اینکه رپرتوار را رهبر و مدیر هنری یک ارکستر انتخاب می‌کند؛ اظهار کرد: خوشبختانه همه اعضای گروه پر از ایده هستند و پیشنهاداتی برای رپرتوار دارند اما همیشه کانسپتی به عنوان رپرتوار در ذهنم دارم که آن کانسپت در کلام نمی‌گنجد و ترجیح می‌دهم رپرتوار واگویه‌های درون خود باشد.

او ادامه داد: به طور معمول در رپرتوارهایم کانسپت مشخصی را دنبال می‌کنم. امسال نیز به صورت کاملا اتفاقی به سه آهنگساز روس رسیدم البته به کار بینافرهنگی کردن اعتقاد دارم تا بتوانیم آهنگسازان جای‌جای جهان را در ایران معرفی کنیم.

توان اجرای هر شب را داریم

او درباره کم‌کاری ارکستر فیلارمونیک تهران توضیح داد: اگر شرایطی برای فیلارمونیک مهیا شود ما آمادگی داریم هر شب اجرا داشته باشیم اما آیا تالار وحدت تقویم سالانه‌ای برای فیلارمونیک دارد یا نه؟ البته ما قصد داریم در سالن‌‌های دیگر نیز اجرا برویم و برنامه‌هایمان را محدود به تالار وحدت نکنیم متاسفانه هنوز هم پس از گذشت ده سال اعتبار فیلارمونیک حفظ نمی‌شود و شرایط لازم در اختیار فیلارمونیک قرار داده نمی‌شود.

رهبر ارکستر فیلارمونیک ادامه داد: برای اینکه ما بخواهیم پلن سالانه داشته‌باشیم سالن نیز باید به ما تاریخ روزهایی که می‌توانیم در آنجا اجرا داشته باشیم را بدهد البته مسائل دیگری نیز وجود دارد و درست است که ما انجمن عاشقان موسیقی هستیم و تنها موسیقی برای ما اهمیت دارد اما اعضای ارکستر هم نیازهایی دارند هرچند همیشه می‌گویند دغدغه آن‌ها در این ارکستر تنها موسیقی‌ست. ما حالاحالا هم رپرتوار داریم و هم توان اجرایی اما باید شرایط ازجمله فضا نیز برای اجرا مهیا باشد.

گوران خاطرنشان کرد: ای کاش این سوال نیز از مدیران پرسیده شود که چرا ارکسترهای موسیقی برنامه‌هایشان در سال محدود به چند شب می‌شود؟

یک هنرمند باید به همه چیز فکر کند تا بتواند یک اثر را روی صحنه ببرد. در ارکستر فیلارمونیک بهترین نوازندگان کشور ساز می‌زنند در حقیقت باید حامیانی باشد که همه چیز را آماده کنند تا ارکستر فیلارمونیک فقط ارکستر دهد.

او با بیان اینکه در همه جای دنیا شهرداری و انجمن‌های موسیقی فیلارمونیک‌ها را حمایت می‌کنند، تصریح کرد: تنها حامیان ما مخاطبان‌مان هستند. ما نیازهایمان را از طریق فروش گیشه برطرف می‌کنیم اما گیشه همیشه آنقدر جدی نیست. برای ارکستری با این سطح کیفیت و نوازندگانی که در ارکستر کار می‌کنند یک یا دو شب کنسرت حتی اگر سالن سولدآت هم شود؛ قطعا کافی نیست اما همیشه همینطور بوده و ما به گیشه نگاه می‌کنیم.

آزمون‌های سخت برای انتخاب نوازندگان برگزار می‌کنیم

رهبر ارکستر فیلارمونیک با تاکید بر اینکه من هنوز هم نمی‌توانم باور کنم پس از ده سال برای یک شب اجرا مجبور به پرداخت اجاره بهای‌ سنگین هستیم؛ اضافه کرد: هر ساله برای انتخاب نوازندگان ارکستر فیلارمونیک آزمون‌های بسیار سختی برگزار می‌شود تا بتوانیم  نوازندگانی که توانایی بالایی دارند را به جامعه موسیقی وارد کنیم.

او با اشاره به اینکه اسپانسرهای خصوصی نیز نگاه درستی به حمایت از ارکستر ندارند؛ گفت: ارکستری مانند ارکستر فیلارمونیک آلمان توسط اسپانسرهایی حمایت می‌شوند که هیچ‌گاه اسمی از آنها برده نمی‌شود چراکه فقط هنر برایشان اهمیت دارد و می‌خواهند موسیقی به حیاتش ادامه دهد اما متاسفانه ما در این‌باره با مشکل روبرو هستیم.

او معتقد است؛ برخی از اسپانسرها به دلیل عدم شناخت از حمایت ارکسترهای موسیقی می‌ترسند و از همین‌رو به سراغ ما نمی‌آیند درصورتیکه احساس می‌کنم بهترین پلتفرم برای یک کمپانی معتبر حمایت کردن از ارکسترهایی است که به همان اندازه اعتبار دارند.

گوران با تاکید براینکه ارکستر فیلارمونیک تهران یکی از شناخته‌شده‌ترین ارکستر‌ها نه تنها در ایران بلکه در جهان است، خاطرنشان کرد: در اجراهای‌مان در خارج از کشور با استقبال بی‌نظیری از طرف مردم روبرو می‌شویم البته ممکن است مردم ما با موسیقی ارکسترال آشنا نباشند اما ارکستر فیلارمونیک مخاطبان خود را دارد.

نمی‌خواهیم به هر قیمتی اسپانسر بگیریم

او با بیان اینکه راهکارهای زیادی برای حل این معضلات دارد؛ تصریح کرد: ما در زمینه نظام بروکراسی با مشکلات بسیاری مواجه هستیم راهکارها زیاد است اما عملی‌شدن آن بعید به نظر می‌رسد. من نمی‌خواهم به هر قیمتی هم که شده اسپانسر برای ارکستر فیلارمونیک پیدا کنم چراکه باید اسپانسری فهیم که در خور شان و تفکر ارکستر فیلارمونیک باشد حمایت از این ارکستر را برعهده بگیرد.

مدیران به وظایف خود آگاه نیستند

مسئولان شهرداری تهران از وجود ارکستر فیلارمونیک تهران باخبر نیستند این را فریوسفی مدیراجرایی گروه ارکستر فیلارمونیک تهران گفت و ادامه داد: وقتی شهرداری از حضور چنین ارکستری آگاه نیست پس نمی‌توان انتظار داشت از ما حمایتی داشته باشد.

مدیر اجرایی ارکستر فیلارمونیک افزود: موسیقی کلاسیک در شهر و کشور ما توسط نهادهای ذیربط شناخته شده نیست اما ما همچنان تلاش‌مان را به وسیله زبان موسیقی انجام می‌دهیم و هر آنچه که داریم و نداریم را در اجراهایمان با سازهایمان‌ می‌گوییم و با موسیقی‌مان اجرا می‌کنیم.

فریوسفی با تاکید براینکه برخی از مدیران به وظایف خود آگاه نیستند؛ گفت: اگر به جای مسئولان بودم که یکی از وظایف کاری‌شان توجه به ارکستر‌ فیلارمونیک آن شهر است؛ سعی می‌کردم در ابتدا وظایف خود را به خوبی بشناسم و بدانم برای مسئولیتم چه تعاریف بین‌المللی وجود دارد؟ همانطور که در خیلی از اصناف دیگر قوانین و تعاریف بین‌المللی داریم؛ این امر می‌تواند در موسیقی نیز این اتفاق بیفتد اما متاسفانه ما چنین چیزی را نمی‌بینیم.

بهترین کار؛ تمرکز بر اجرایمان است

او تاکید کرد: بزرگترین کاری که ما می‌توانیم این است که روی کارمان تمرکز و تخصص داشته‌باشیم.

او توضیح داد: دولتمردان ما با موسیقی مشکل ندارند بلکه اصلی‌ترین دلیل مشکلات موسیقی ما عدم حضور افراد متخصص در هر شاخه‌ای‌ است همانطور که من به عنوان یک نوازنده تنها کاری را انجام می‌دهم که در آن حوزه تخصص دارم متاسفانه در موسیقی افراد متخصص و اهل فن در راس نیستند.

او با اظهار تاسف از پایین آمدن کیفیت سطح شنیداری مردم خاطرنشان کرد: همه سبک‌‌های موسیقی ارزشمند هستند اما وقتی به طور مثال موسیقی پاپ را با آثاری که از گذشته موجود است مقایسه می‌کنیم؛ می‌بینیم که چقدر نزول کرده و متاسفانه به همان میزان سطح شنیداری مردم هم پایین آمده است.

مدیر اجرایی ارکستر فیلارمونیک تصریح کرد: متاسفانه همه موزیسین‌ها به یک شکل فکر نمی‌کنند و برخی از آنها به خاطر مادیات و مسائل مالی خیلی از کارها را انجام می‌دهند و زیربار خیلی از مسائل را می‌روند اما معتقدم تنها راه چاره برای ارکستر فیلارمونیک؛ تلاش است. ما همیشه سعی کردیم موسیقی‌مان را به بهترین شکل و باوجود سختی‌های فراوان کار ادامه دهیم.

فریوسفی تاکید کرد: در تمام دنیا برای هنرمند ارزش‌های زیادی قائلند اما در اینجا حتی سالن و صندلی مناسب برای تمرین نداریم.

او در پایان گفت: در یکی دو سال اخیر مشغول جمع‌آوری و ضبط آلبومی از آثاری متفاوتی هستیم که در گذشته اجرا کردیم از همین‌رو اجراهای ما در این مدت کمتر شده. برنامه بعدی ما نیز برگزاری یک کنسرت است که اخبار آن در آینده منتشر می‌شود.

 ایلنا